Böbrek kanseri, böbrek hücrelerinin, bozulması ve kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla böbrekte normal olmayan kitle meydana gelmesine denir. Oluşan kitle yapı ve fonksiyon olarak normal olmayan bir dokudur. Kanserli hücreler kan damarları aracılığı ile vücudun değişik yerlerine yayılırlar ve yayıldıkları bölgelerde de çoğalarak kitleler oluştururlar ve böbreğin normal görevini yapmasını engellerler.
Böbrek Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Bu kanser türünün erken evrede net ve rahatsız edici bir belirtisi bulunmamaktadır. Sessizce ilerleme gösteren böbrek kanseri hastalığında böbrek tümörünün büyümesine ilişkili olarak belirtiler ortaya çıkar. İdrarda kanın görülmesi, böbrek bölgesinde bir kitlenin oluşması, özellikle bel bölgesinde şiddetle artan ağrıların oluşması bu kanser türünün en sık görülen semptomlar arasında yer alır.
Hastalığın daha az görülen semptomları ise şu şekildedir;
- Hemen yorulma
- Düzensiz beslenme sonucunda oluşan ani kilo alımlar ve ani kilo kayıpları
- İdrarda kan görülmesi
- Kansızlık
- Karın etrafında bulunan ağrı
- Normalin dışında oluşan karında şişlik
- Yüksek derecede ateş
- Yüksek tansiyon
Böbrek Kanseri Risk Faktörleri
Bu kanserin risk faktörlerinden birkaçına sahipseniz mutlaka kanser olacaksınız demek değildir. Bazı böbrek kanseri hastaları bu risk faktörlerinin hiçbirine sahip olmayabilir. Araştırmalara göre en yaygın olan risk faktörleri şu şekildedir
Tütün ve tütün ürünlerini kullanımı ( Sigara içen bireylerin yakalanması oranı 2 kat daha fazladır.)
Cinsiyet: Böbrek kanseri konusunda erkek bireylerin kadın bireylere göre yakalanma olasılığı daha yüksektir
Aşırı Kilo: Kilolu kişilerin hormonlarında ki artışlıklar böbreklerde kanser görülme olasılığını arttırır.
İlaçlar: Bazı ilaçların uzun yıllar kullanılması kansere yakalanma riskini arttırır.
Diyalize Girmek: Sürekli olarak diyalize giren kişilerin vücudunda bu kanserin oluşma oranı 4 kat daha fazladır
Aile: Aile yakınlarında, birinci derece üyelerde kanser hastalığı görülme riski fazladır.
Böbrek Kanserinden Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Hastalığın sebebi tam olarak bilinmemektedir fakat böbrek sağlığını negatif anlamda etkileyen etkenler kanser oluşmasına sebep vermektedir. Böbrek kanserinden korunmak için doktorumuzun söylediği tavsiyelere kesinlikle uyulmalıdır.
- Tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı bırakılmalıdır.
- Dengeli ve düzenli beslenilmelidir.
- Obeziteden uzak durulmalıdır.
- Aktif spor yapılmalıdır.
- Sosyo-psikolojik etkenlerden uzak durulmalıdır.
- Tansiyonun normal sınırlarda olmasına özen gösterilmelidir.
- Zarar verici kimyasallardan uzak durulmalıdır.
Böbrek Kanserinde Tanı Ve Teşhisin Önemi
Her kanserde olduğu gibi bu kanser hastalığında da erken teşhis tedavi için büyük öneme sahiptir. Bu hastalığın erken dönemde tespit edilmesi tedavi başarı oranını oldukça olumlu yönde etkilemektedir. Genellikle böbrek kanserinin tanısı görüntüleme yöntemi olan ultrasonun ( ses dalgaları) sık kullanımı ile birlikte şans eseri sonucu konulmaktadır. Hastalığın teşhisinde ve klinik olarak evrelenmesinde tekrardan görüntülme yöntemi olan bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır bu çekimlerin hekim isteğine göre ilaçlı versiyonuda çekilebilmektedir.
TNM Evrelemesi
Kanser evrelemesi tespit edilirken TNM evreleme düzeneğinden yardım alınır. TNM evreleme sistemi üç sorunun cevabına göre kanserin evresinin derecelenip belirlendiği bir sistemdir.
T (Tümor) – Tümör: Tümör kitlesi ne kadar büyük bir yapıda ve tümörün tam olarak konumu yeri neresi?
N (Node) – Düğüm: Tümör lenf düğümlerine yayılmış mı? Yayılımı mevcut mu Yayılmışsa kaç tane ve hangi bölgelerde ?
M (Metastasis) – Metastaz: Kanser hücrelerinin diğer sağlıklı dokulara yayılması mevcut mu ? , ne derecede ne kadar yayılmış?
Tümör – (T)
T1: Kanserin odak kitlesi sadece böbrektedir. Büyüklüğü maksimum 7 cm’dir.
- T1a: Böbrekteki kanser kitlesi en geniş çapı 4 cm ya da daha küçüktür.
- T1b: Böbrekteki kanser kitlesi en geniş çapı 4 cm ve 7 cm arasındadır.
T2: Kanser tamamen böbrektedir. En geniş alanı ise 7 cm’den yüksektir.
- T2a: Böbrekteki kanserin en geniş alanı 7 cm ile 10 cm arasındadır.
- T2b: Böbrekteki kanserin en geniş alanı ise 10 cm’den büyüktür.
T3: Kanser böbreğin etrafındaki bağ dokuya ulaşmış şekildedir. Tümör de, Gerota fasyasının (böbreği çevreleyen bir doku zarfı) dışına ulaşmamıştır.
- T3a: Kanser kitlesi böbrek dışına çıkmıştır ve Renal ven dediğimiz büyük damara tamamen yayılmıştır.
- T3b: Kanser kitlesi böbrek dışına çıkmıştır. Kitle, kalbe giden toplardamarlara tamamen ulaşmıştır.
- T3c: Kanser kitlesi böbrek dışına çıkmıştır. Kitle, kalbin sağ atriyumuna tamamen ulaşmıştır.
T4: Kanser Gerota fasyasının ilerisindeki bölgelere yayılmıştır.
Düğüm – N
- N0: Kanser, bölgesel lenf düğümlerine yayılmamıştır.
- N1: Kanser, bölgesel lenf düğümlerine yayılmıştır.
Metastaz – M
- M0: Kanser kitlesi, metastazik yayılım yapmamıştır.
- M1: Kanser kitlesi, vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.
Bütün bu T, N ve M sınıflandırmaları yorumlanıp birleştirilerek hastanın kanserinin evresi belirlenir.
Böbrek Kanseri Evreleri
Kanserin büyüklüğünü belirlemede ve süreci teşhis etmenin en önemli parçası olan evreleme döneminde hastaya en uygun tedavi yöntemi belirlenmektedir.Bu evrelenmeler 4 adımda gerçekleşir. Böbrek kanserinin evreleri en düşük şiddetli evreden en yüksek şiddetli evreye doğru adımlanır.
Bu hastalığın ilk evresinde tümör sadece böbrekte bulunur ve boyutu minimal bir derecedir. Hastalık henüz yayılım göstermemiştir. İkinci evrede ise tümör 7 cm’den büyüktür sadece böbrekte bulunmaktadır başka organlara yayılım göstermemiştir.
Böbrek kanseri üçüncü evrede ise tümör böbreğin dışında bulunn çevre dokulara da yayılmıştır. Dördüncü evrede ise tümör, böbrekleri ve böbreküstü bezleri sıkıştırmış ve böbrek üstü bezine uzanmıştır. Kanser kemiklere, karaciğer ve akciğer gibi asıl alanından uzak bölgelere de yayılım göstermiştir.
Kanserinin evresini anlamak için öncelikle tespit gerekmektedir. Sonrasında yaşam süresi kanserin tipine, evresine ve metastaz durumuyla doğru orantıdadır. Kanserli hücreler; akciğer, kemik ve beyin gibi organlara yayılım gösterebilir.
- Evre I: Kitle, 7 cm ya da daha küçüktür. Sadece böbrek içinde bulunur, lenf düğümlerine ve başka organlara yayılım yoktur.
- Evre II: Kitle, 7 cm’den büyüktür. Sadece böbrek içinde bulunur, lenf düğümlerine ve başka organlara yayılmamıştır.
- Evre III: Tümör sadece böbrektedir. Bölgesel lenf düğümlerine yayılım vardır, ama başka organlarda metastaz yoktur.
- Evre IV: Kanser kitlesi gerota fasyasının ilerisindeki alanlara yayılmıştır. Yakındaki lenf düğümlerine ulaşmış olabilir. Ancak başka organlarda metastaz yoktur.
Böbrek Kanseri Tedavi Yöntemleri
Günümüzde böbrek kanseri tedavisinde uygulanılacak tedavi seçeneği hastanın genel sağlığına, böbrek kanserinin türüne, kanserin yayılım gösterip göstermediğine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Böbrek kanseri tedavisinde bilinmesi gereken en önemli şey bu hastalığın tedavisinde radyoterapi ve kemoterapinin uygulanmadığıdır. Bu alanda uygulanan tedavi cerrahi operasyondur. Hastaya uygulanılacak cerrahi operasyonda böbreğin fonksiyonunu koruyarak kanserli hücreleri temizlemektedir.
Kanserin evresine göre tümörün büyüklüğü, hangi bölgede olduğu ve sayısı göz önünde bulundurularak böbreğin tamamı veya belirli bir bölümü alınmaktadır. Kanseri erken evrede bulmak ve kanser hücresi yayılmadan tümörlü dokuyu almak gerekir. Günümüzde 10 hastanın 3’ünde 4. Evre (son evre) böbrek kanseri tanısı konulmaktadır.
Akciğer yayılım göstermemiş ve vücuda yayılmamış kanser hastalarında üroloji uzmanının planladığı bir tedavi yöntemi uygulanır. Kanser metastaz yapmış ve yayılım göstermişse tedavi sürecine üroloji uzmanı ve medikal onkologlar birlikte karar verirler.
Böbrek Kanseri Ameliyatı
Böbrek kanseri cerrahi işlemi öncesinde süreç ve yöntem tercihi bazı nedenlere göre farklılıklar gösterir.
- Hastanın genel sağlık durumuna göre
- Kanserin evresi ve derecesine göre
- Kitlenin böbrekteki konumuna göre
- Kanserin yayılım yapıp yapmadığı göre
Kanser son evre kısmındaysa veya buraya doğru ilerlemiş ise radikal nefrektomi ameliyatı ile hastalıklı böbrek tamamen vücuttan alınır.
Bu derece ilerlemiş yayılım göstermiş bir kanser yoksa böbreğin yalnızca bir kısmının yani tümörlü kısmının alındığı parsiyel nefrektomi ameliyatı yapılır.
Böbrek Kanseri Tedavisinde Robotik Cerrahi Çözümü
Böbrek kanseri tedavisinde uygulanan cerrahi yöntemler arasında en iyi sonuçlar robotik cerrahi ameliyatı ile alınmaktadır.
Bu robotik cerrahi işleminde doktor robot desteği ile küçük deliklerden böbreğe ulaşır ve kanserli dokuyu çıkarır. Hastada ameliyat kesisi olmadığından dolayı kanama olmaz ve hızlı iyileşme yaşanır.
Ameliyatı yapacak olan üroloji uzmanının kapalı ameliyatlardaki tecrübesi başarı oranını etkileyen en önemli orandır. Robotik cerrahide uluslararası uzmanlık sertifikası bulunan bir üroloğa tedavi olmak hastanın sağlığı açısından oldukça mühimdir.